“Có nhiều bà mẹ có con bị viêm đường hô hấp, đi khám bác sỹ bảo con có cơ địa dị ứng là về nhà cho con kiêng ăn tôm, cua, cá, những thức ăn dễ gây dị ứng. Tuy nhiên, kiêng kị như vậy sẽ gây thiệt thòi cho trẻ vì không được bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng và các vi chất cần thiết”- Bác sĩ Phạm Thanh Xuân- chuyên khoa nhi, Khoa Nội- Nhi, bệnh viện đa khoa quốc tế VINMEC cho biết. Cùng trao đổi với bác sỹ Xuân để giúp các mẹ có thể hiểu đúng về bệnh và cách phòng ngừa cũng như điều trị bệnh cho trẻ.
Viêm mũi dị ứng sẽ khiến trẻ rất khó chịu (ảnh minh họa)
Hỏi: Chào bác sỹ, xin bác sỹ cho biết thế nào là bệnh viêm mũi dị ứng và hen phế quản ở trẻ nhỏ ?
Bác sỹ Phạm Thanh Xuân: Viêm mũi dị ứng và hen phế quản có quan hệ mật thiết, cấu trúc bệnh giống nhau, nguyên nhân gây bệnh giống nhau. Những tình trạng bệnh này xuất hiện ngày càng nhiều và độ tuổi trẻ mắc ngày càng nhỏ. Đây là tình trạng chung của nhiều nước trên thế giới chứ không riêng ở Việt Nam.
Hen phế quản là hội chứng viêm đường hô hấp mãn tính, có sự tham gia của nhiều loại tế bào gây viêm, cùng với các kích thích khác làm tăng tính phản ứng của phế quản, gây nên tình trạng co thắt, phù nề, tăng tiết xuất và làm tắc nghẽn phế quản, với những biểu hiện là trẻ khó thở, khò khè, chủ yếu là khó thở ra.
Ở trẻ nhỏ, bệnh hen phế quản có 3 hiện tượng bệnh lý cơ bản là viêm, có thắt và gia tăng tính phản ứng của phế quản. Trong đó, viêm là quá trình chủ yếu trong cơ chế bệnh sinh của hen phế quản. Đây là hiện tượng viêm theo cơ chế nhiễm dịch- dị ứng có sự tham gia của nhiều yếu tố khác nhau. Hậu quả là gây nên tình trạng co thắt phế quản. Còn sự gia tăng tính phản ứng phế quản là đặc điểm quan trọng trong bệnh hen phế quản. Sự biến đổi tính phản ứng phế quản liên quan đến nhịp ngày đêm của sức cản phế quản và là cơ sở để giải thích sự xuất hiện cơn hen phế quản do gắng sức, do khói các loại, do không khí lạnh và do các mùi mạnh khác.
Viêm mũi dị ứng là hiện tượng mũi bị viêm, sưng tấy do các dị ứng với các tác nhân trong và ngoài cơ thể như: khói, bụi, lông động vật, thời tiết, nhiệt độ, phấn hoa… Tỷ lệ bệnh viêm mũi dị ứng đang cơ xu hướng tăng cao, thường hay gặp ở trẻ nhỏ và người trẻ. Bệnh tuy không đe dọa đến tính mạng nhưng lại gây những khó chịu đáng kể cho người bệnh trong thời gian kéo dài.
Hỏi: Vâng, vậy thưa bác sỹ, có thể dựa vào đâu để nhận biết biết bệnh viêm mũi dị ứng hay hen phế quản ở trẻ nhỏ?
Bác sỹ Phạm Thanh Xuân: Cha mẹ có thể nhận biết bệnh viêm mũi dị ứng của trẻ thông qua các dấu hiệu như: Chảy nước mũi, nước mắt, ngứa mũi, nghẹt mũi, hắt hơi từng tràng, ho, sốt nhẹ, mệt mỏi, bứt rứt, căng thẳng… Mỗi khi thay đổi thời tiết hay gặp các yếu tố kích thích liên quan thì bệnh lại xuất hiện.
Còn đối với bệnh hen phế quản ở trẻ thì thường có các biểu hiện như: Ho (lúc đầu ho khan, sau xuất tiết nhiều dờm dãi, ho dai dẳng, ho nhiều về đêm, nhất là khi thay đổi thời tiết); Khạc đờm (khi trẻ ho khạc nhiều đờm dãi, nhất là khạc đờm trắng, có khi có mủ); Khó thở (chủ yếu là khó thở ra, kéo dài, nhẹ thì có thở khi ho, khóc, nuốt…); Thở khò khè (dấu hiệu báo trước như hắt hơi, ngứa mũi, ngạt mũi, chán ăn, đau bụng, nặng ngực…)
Hỏi: Vậy thì nguyên nhân gây ra bệnh viêm mũi dị ứng hay hen phế quản là do đâu thưa bác sĩ?
Bác sỹ Phạm Thanh Xuân: Các nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh hen phế quản ở trẻ là những yếu tố có trong môi trường sống, sinh hoạt, học tập… với các dị nguyên thường gặp như: Dị nguyên đường hô hấp (bụi nhà, nấm mốc, khói, lông súc vật, phấn hoa, khí lạnh…); Dị nguyên thức ăn (các loại thức ăn tiếp xúc đầu tiên với trẻ như tôm, cá, thịt thú rừng…); Thuốc và các loại hóa chất…
Đối với viêm mũi dị ứng thì có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh ở trẻ nhỏ, trong đó phải kể đến yếu tố gia đình. Theo PGS.TS Nguyễn Văn Đoàn (Giám đốc Trung tâm Dị ứng- Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai): “Khi khai thác tiền sử gia đình, trong gia đình có người bị viêm mũi dị ứng thì 70% sẽ di truyền lại thế hệ sau, 30% là mắc phải”. Ngoài ra, còn phải kể đến các yếu tố bên ngoài như ký sinh trùng, virus, các chất ô nhiễm, phấn hoa, bụi nhà, nấm mốc, lông vật nuôi, sự thay đổi khí hậu, thời tiết, thay đổi mùa…
Hỏi: Bác sỹ có thể giúp các bậc phụ huynh có được hướng điều trị cho trẻ khi trẻ bị mắc viêm mũi dị ứng hay hen phế quản?
Bác sỹ Phạm Thanh Xuân: Để điều trị tận gốc hen phế quản cần tìm đúng nguyên nhân gây bệnh: Nếu do dị nguyên gây ra thì cần loại bỏ dị nguyên; Nếu do nhiễm khuẩn cần điều trị nhiễm khuẩn. Đối với những cơn hen phế quản cấp ở trẻ, cần sử dụng các loại thuốc điều trị hen phế quản và cắt cơn nhanh.
Còn đối với viêm mũi dị ứng, phương pháp điều trị hiện nay là sử dụng kháng sinh, thuốc dạng xịt có thể dùng được cho trẻ 2 tuổi. Thuốc có thành phần muối Furoate sẽ điều trị được sớm hơn cho trẻ em. Để điều trị viêm mũi dị ứng thì việc điều trị thuốc thôi vẫn chưa đủ mà cần phải tránh các yếu tố kích thích cho trẻ như chó, mèo, chim, khói thuốc lá, phấn hoa, nước xịt phòng, các hóa chất, đung bếp than trong nhà, nấm mốc…”.
Hỏi: Vâng, vậy xin bác sỹ hãy cho lời khuyên về cách phòng chống viêm mũi dị ứng hay hen phế quản ở trẻ nhỏ ?
Bác sỹ Phạm Thanh Xuân: Để phòng bệnh viêm mũi dị ứng hiệu quả cho trẻ cần phải phòng, loại trừ và cách ly trẻ với các yếu tố phát sinh bệnh như: bụi nhà, nấm mốc, phấn hoa, lông vật nuôi…Cha mẹ cần giữ vệ sinh sạch sẽ cho trẻ để các loại virus, vi khuẩn không có điều kiện gây bệnh. Nếu điều kiện cho phép, nên thay đổi môi trường sống cho trẻ, chuyển đến những nơi có khí hậu tốt, thời tiết ít biến đổi…
Hen phế quản ở trẻ nhỏ thì các bậc phụ huynh cũng cần có những biện pháp phòng tránh tương tự như:
- Đề phòng, loại trừ, cách ly với các yếu tố phát sinh cơn hen như không ăn những thức ăn có khả năng gây dị ứng, nhất là khi trẻ đã bị dị ứng với các loại thức ăn nào đó từ trước.
- Môi trường, sinh hoạt, nhà cửa phải thoáng mát, giảm bớt hoặc loại trừ các dị nguyên hô hấp như bụi nhà, phấn hoa, lông súc vật, khói…
- Điều trị giải mẫn cảm đặc hiệu với các dị nguyên đã được phát hiện
- Loại trừ các gai kích thích, viêm nhiễm tái phát nhiều lần đường hô hấp trên, các nhiễm khuẩn tai, mũi, họng.
- Dạy bé tập thở để tăng khả năng hô hấp, làm co giãn phổi tốt bằng các môn thể thao thích hợp với lứa tuổi.
- Thay đổi môi trường khí hậu cho bé, chuyển đến những nơi có môi trường khí hậu tốt, thích hợp với những người bị hen phế quản, các bệnh dị ứng…
Cảm ơn bác sỹ về những chia sẻ trên !
Đăng nhận xét